Flexible job shop scheduling problem, is an extension of the classical job shop scheduling problem. In Flexible job shop scheduling problem, there are more than one machine with the same features for the same purpose. The problem can be defined as appointing the jobs to the machines (assignment) and ordering the jobs at each machine (sequencing) to serve the desired purpose. Multi-objective flexible job shop scheduling
problem is of great importance in production management and combinatorial optimization. Because of the calculation complexity, finding the optimal solution for the actual situation of medium-sized problems is very difficult with traditional optimization methods. In this study, recent works on multi-objective flexible job shop scheduling problems is examined and a comprehensive literature review is presented. Especially, the metaheuristic methods used by researchers are rigorously investigated; and meta-heuristic methods for solving multi-objective flexible job shop scheduling problems are suggested.

Esnek atölye tipi çizelgeleme (EATÇ) problemi, klasik atölye tipi çizelgeleme probleminin genişletilmiş halidir. EATÇ Probleminde aynı amaç için aynı özelliklere sahip birden fazla makine bulunmaktadır. Problem, işlerin makinelere atanması (rotalama) ve işlerin istenilen amaçlara hizmet edecek şekilde
makinelerde sıralanması (sıralama) şeklinde tanımlanabilir. Çok amaçlı EATÇ problemi hem üretim yönetimi hem de kombinatoriyel optimizasyon alanlarında büyük öneme sahiptir. Hesaplama karmaşasından dolayı,
geleneksel optimizasyon yöntemleri ile orta büyüklükteki ve gerçek durum problemlerinde optimal çözümü bulmak oldukça zordur. Bu araştırmada, çok amaçlı EATÇ problemleri üzerine son yıllarda literatürde yapılmış çalışmalar incelenmiştir. Araştırmacıların özellikle kullandıkları meta sezgisel yöntemler ayrıntılı incelenmiş, çok amaçlı EATÇ problemlerinin meta sezgisel yöntemler ile çözümü için önerilerde bulunulmuştur.