Abstract
In the study, removal of sulfate, which is one of the polluting parameters in wastewaters by chemical precipitation method was investigated. Chemical precipitation is based on formation of scarcely soluble salt by combining an anion and a cation. Metal sulfate salts are CaSO4, SrSO4, PbSO4 and BaSO4, with respect to reducing solubility. Although metal salts except calcium sulfate are scarcely soluble they are expensive and harmful for the environment. Due to the low cost and non polluting characteristic, calcium compounds are widespread used for sulfate removal. However, calcium sulfate has relatively high solubility in comparison with the others. Many thermodynamic and kinetic factors affect chemical precipitation like species of solid precipitate, ionic strength, presence of other ions (salting in-out effects), temperature and precipitation rate. In this study, these factors have been investigated comprehensively.
Çalışmada atıksularda kirlilik yaratan parametrelerden biri olan sülfatın kimyasal yolla çöktürülmesi konusu incelenmiştir. Kimyasal çöktürme işlemi bir anyon ve bir katyonun birleşerek az çözünen bir tuz oluşturması esasına dayanır. Metal sülfat tuzları azalan çözünürlük sırası ile CaSO4, SrSO4, PbSO4 ve BaSO4’dır. Kalsiyum dışındaki metal tuzlarının çözünürlükleri az olsa da pahalı ve çevreye zararlı olmaları gibi dezavantajları vardır. Düşük maliyetli ve kirletici olmaması sebebiyle kalsiyumlu bileşikler sülfat gideriminde oldukça yaygın bir biçimde kullanılır. Ancak kalsiyum tuzlarıyla yapılan sülfat çöktürmesindeki problem, kalsiyum sülfatın çözünürlüğünün diğerlerine kıyasla fazla olmasıdır. Kimyasal çöktürmeye çökelen katı fazın türü, iyonik güç, yabancı iyonların varlığı, sıcaklık ve çökme hızı gibi termodinamik ve kinetik birçok faktör etki etmektedir. Bu çalışmada kalsiyum sülfat çöktürmesine etki eden bu faktörler kapsamlı olarak incelenmiştir.