This research was carried out to determine the effects of sewage sludge applied into soil for some properties of soil and yield to crop rotation system of wheat+ sugar beet + corn. This study was desinged seven treatments and tree replications as fixed. Topics of application were A=no treatment , B= optimum chemical fertilizer, C= 1000 kg/da sewage sludge, D= 2000 kg/da sewage sludge , E= 3000 kg/da sewage sludge, F= 4000 kg /da sewage sludge and G=5000 kg/da sewage sludge. Soil samples were received before sowing and after harvest from each replications. Soil samples were analyzed for productity and potantial toxic metals.
As a result of analysis, potantial toxic metals increased depend on amount of sewage sludge. However, potantial toxic metals did not exceed the limits at control legistlation of soil pollution.
Statistical analysis of yield to rotations plants show that topic of B and D, E, F are the same. Potantial pullutions of sewage sludge are taken into consideration 2000 kg/da sewage sludge could be suggested for application.
Application of sewage sludge to agricultural lands have contributed to organic matter of soil. On the other hand, polluttant of sewage sludge should be taken into consideration for application to soil. For this reason, using sewage sludge into agricultural lands must be done with very strict controls. Soil buffering is not unlimited.

Bu araştırma atık su arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurunun buğday, şekerpancarı ve mısır münavebe sisteminde verime ve toprağın bazı kimyasal özelliklerine etkisini incelemek amacı ile yürütülmektedir. Deneme yedi konulu üç tekerrürlü ve çakılı olarak kurulmuştur. Deneme konuları; A= kontrol, B= optimum gübre, C= 1000 kg/da arıtma çamuru, D= 2000 kg/da arıtma çamuru, E= 3000 kg/da arıtma çamuru, F= 4000 kg/da arıtma çamuru ve G= 5000 kg/da arıtma çamuru olarak kurulmuştur. Denemelerinin her parselinden toprak örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde potansiyel toksik element analizleri yapılmıştır. Ekilen bitkilerin hasadından sonra yine her parselden toprak örnekleri alınarak analiz edilmiştir.
Araştırmada, atılan atık miktarının artışı ile topraktaki potansiyel toksik element miktarı artmıştır. Ancak topraktaki potansiyel toksik element miktarı toprak kirliliği kontrol yönetmeliğindeki verilen sınır değerlerin altında kaldığı görülmüştür.
Münavebede yer alan bitkilerin verimleri incelendiğinde; optimum gübre uygulaması ile dekara 2, 3 ve 4 ton arıtma çamuru uygulamalarının istatistiki olarak aynı gruba girmiştir. Arıtma çamurunun kirletici yükü de göz önünde bulundurulduğunda optimum gübre ile istatistiki açıdan aynı grupta yer alması nedeniyle dekara 2 ton arıtma çamuru uygulaması önerilebilir.
Arıtma çamurunun tarım alanlarında kullanılması toprağın organik madde ihtiyacını karşılamak açısından olumlu etkileri olmaktadır. Ancak arıtma çamurunun kirletici özelliği de dikkat edilmesi gereken bir konudur. Bu nedenle arıtma çamurunun tarım alanlarına uygulanması çok sıkı denetimler altında yapılması gerekmektedir. Toprağın tamponlama özelliği de ancak belirli bir noktaya kadardır.