ISSN: 1304-7191 | E-ISSN: 1304-7205
The first museum of the Ottoman Empire/müze-i hümayûn: Cinili kosk
1
Sigma J Eng Nat Sci 2011; 3(): 308-314
Full Text PDF (Turkish)

Abstract

Çinili Kiosk, which was built by the order of Sultan Mehmed II in 1472 in the exterior garden of Topkapi Palace is quite remarkable in Ottoman Architecture due to its unique architectural design. It was not possible to do much research on this building with the aim of explaining its function and its unique status in the area it was built due to inadequacy of information and documentation regarding this building. Even though there is no clear information regarding the use of it, thanks to the archives and documentations prepared by official Ottoman historians, it is known that various ceremonies, palatial games and sports were held in the kosk and that it was used for various purposes until the final quarter of the 19th century. In 1873, due to lack of space the need appeared to transfer to a new building the antiquities and weapon collections which were on a two-part exhibition in Aya Irini Church, and Cinili Kosk was chosen to be the new building to host these collections. Thus, the first museum of the Ottoman Empire called “Müze-i Hümayûn” was officially opened within Cinili Kosk in 1880. However, during the transformation of the kiosk into a museum, a huge amount of damage was done to its authentic structure. Even though a limited number of documents is available related to the history of the building, it is possible to follow the changes and reconstructions that the building had undergone during the period from this point on until the beginning of the 20th century through the archives. Cinili Kosk has served as a museum up until today since the day when the antiques exhibited within it were transformed to a new building which is the current Archaeology Museum in 1891. Thus, it had played a significant role in the history of Turkish museum culture, as well as became a symbol of the Sultan of the Ottoman Empire with its architecture which was associated with different symbolic meanings by the Ottoman superiors.


Osmanlı Devleti’nde ilk müze/müze-i hümayûn: Çinili köşk
1Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim dalı, Yıldız, İSTANBUL
Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences 2011; (3): 308-314

Topkapı Sarayı dış bahçede Fatih Sultan Mehmed tarafından 1472 yılında yaptırılmış olan Çinili Köşk, tekrarı olmayan farklı mimari düzenlemesiyle Osmanlı Mimarlığı içinde dikkati çeken bir yapıdır. Günümüze dek yapı hakkında kullanım amacı ve inşa edildiği dönemdeki özgün konumunu açıklayıcı bir çalışma, yeterli bilgi ve belge olmayışı nedeniyle yapılamamıştır. İşlevi hakkında kesin bilgiler bulunmamakla birlikte çeşitli törenlerin yapıldığı, saraya özgü oyun ve spor karşılaşmalarının izlenmesi için kullanıldığı arşiv belgeleri ve Osmanlı resmi tarihçilerinin yazdıklarından anlaşılan köşk 19. yüzyılın son çeyreğine kadar çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. 1873 yılında, o zamana dek Aya İrini Kilisesi içinde iki bölüm halinde sergilenen eski eser ve silah koleksiyonlarının yer darlığı nedeniyle yeni bir binaya taşınmasına karar verilmiş; yer olarak ise Çinili Köşk seçilmiştir. Böylece Osmanlı İmparatorluğu’nun “Müze-i Hümayûn” adı verilen ilk müzesi 1880 yılında resmi olarak Çinili Köşk’te ziyarete açılmıştır. Ancak köşk müzeye dönüştürülürken özgün haline büyük zararlar verilmiştir. Yapının geçmişi hakkında bilgi veren sınırlı sayıda doküman bulunmasına karşın, bu dönemden 20.yüzyılın başına kadar geçen süreçte köşkün geçirdiği değişiklik ve onarımlar arşiv belgelerinden izlenebilmektedir. 1891 yılında içersinde sergilenen eski eserlerin yeni inşa edilen bugünkü Arkeoloji Müzesi binasına taşınmasından günümüze dek müze işlevini sürdüren Çinili Köşk, Osmanlı yönetiminin çeşitli simgesel anlamlar yüklediği mimarisiyle Osmanlı Devleti sultanının sembolü olma niteliğinin yanı sıra Osmanlı Devleti’nin ilk müzesi olarak Türk müzeciliğinin geçmişinde önemli bir rol oynamıştır.